Τι συμφώνησαν οι Τσίπρας, Αναστασιάδης και Νετανιάχου στην Τριμερή της Θεσσαλονίκης

της Άννας Σεμερτζίδου – Μπαλούμη*

Η τριμερής συνάντηση κορυφής Ελλάδος - Κύπρου – Ισραήλ έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017. Τυπικά εκπροσωπήθηκε από τους Αλ.Τσίπρα, Νίκο Αναστασιάδη και Μπενιαμίν Νετανιάχου, αλλά στο παρασκήνιο πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μεταξύ υπουργών των τριών χωρών, με σκοπό να συζητηθούν κοινού ενδιαφέροντος θέματα και να υπογραφούν ώριμες συμφωνίες.

Τα θέματα που απασχόλησαν τους υπουργούς των τριών χωρών ήταν πολλά. Αφορούσαν τους τομείς της ενέργειας, της αγροδιατροφής, της προστασίας του περιβάλλοντος, της έρευνας προς την κατεύθυνση ανάπτυξης νέων καινοτόμων ιδεών, της προώθησης της ψηφιακής οικονομίας, της ανταλλαγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας (software), της εφαρμογής ανοιχτών δεδομένων υγείας για πρόληψη και διάγνωση, της αγοράς του φαρμάκου (να θυμηθούμε τα γενόσημα της Ισραηλινής TEVA), της συνεργασίας στον τομέα δημόσιων ανοιχτών δεδομένων για το κοινό, της ανταλλαγής μεταδιδακτορικών και μεταπτυχιακών φοιτητών μεταξύ Ελλάδας- Ισραήλ. Παράλληλα συζητήθηκε η διέλευση από τη Βόρεια Ελλάδα του αγωγού φυσικού αερίου Eastmed, η πόντιση καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρισμού από το Ισραήλ σε Ελλάδα και Κύπρο, η στήριξη στο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη για την ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος, ο απόδημος Ελληνισμός και η Εβραϊκή διασπορά. Ο πρόεδρος της Κύπρου ενημέρωσε τα μέλη της συνόδου για τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Αναλυτικότερα οι διαβουλεύσεις έδωσαν τα παρακάτω αποτελέσματα.  

1. Στον τομέα της ενέργειας εξετάστηκε η δυνατότητα να εγκατασταθούν στην περιοχή ΑΠΕ, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται -εκτός από  τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά- και η καύση απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας.

2. Στο θέμα της αγροδιατροφής αποφασίστηκε η αύξηση των διμερών εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ, από όγκο 300 εκατ. ευρώ σε όγκο 1,5 δις. ευρώ.

3. Στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος το Ισραήλ μπορεί να παράσχει τεχνογνωσία και τεχνολογία για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις, ενώ ο Σωκράτης Φάμελλος, αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υποσχέθηκε παροχή τεχνογνωσίας στο Ισραήλ για το κλείσιμο των χωματερών και  αξιοποίηση πόρων για  την ανάπτυξη της ανακύκλωσης, αρχίζοντας από την πρόταση για κατάργηση της πλαστικής σακκούλας. Ανάμεσα στα περιβαλλοντικά θέματα συμπεριλήφθηκε η παροχή εκ μέρους του Ισραήλ μικρών μεταφερόμενων μονάδων αφαλάτωσης νερού, που θα λύσει το πρόβλημα της λειψυδρίας στα ελληνικά νησιά.

4. Σχετικά με τη ψηφιακή πολιτική και στο πλαίσιο του 3^ου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ και της Τριμερούς Θεσσαλονίκης, ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Παππάς συναντήθηκε με τον υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Εργων Κύπρου Μάριο Δημητριάδη και με τον διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού του Ισραήλ αρμόδιο σε θέματα Ψηφιακής Πολιτικής, Eli Groner. Ο Ν. Παππάς παρουσίασε στους ομολόγους του το στρατηγικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς με οπτική ίνα σε όλη την Ελληνική Επικράτεια. Το πρόγραμμα έχει τη στήριξη της Ε.Ε. με κονδύλια 400 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται και συμμετοχή Ισραηλινών εταιρειών καθώς και άλλων ιδιωτών.

Πρότεινε την επιτάχυνση της εφαρμογής του μνημονίου συνεργασίας που είχαν υπογράψει οι δύο χώρες, Ελλάδα και Ισραήλ, στην Ιερουσαλήμ στις 7 Μαίου 2017, με στόχο τη μείωση των τιμών περιαγωγής των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας μεταξύ των δύο χωρών (δηλαδή να μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί την κάρτα SIM της χώρας προέλευσής του  για χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου στο Ισραήλ).

Επίσης, πρότεινε την ενσωμάτωση οπτικής ίνας στο ηλεκτρικό καλώδιο Euro-Asia Interconnector, ώστε να γίνει και τηλεπικοινωνιακή αναβάθμιση, εφόσον το κόστος θα επιβαρυνθεί σε ποσοστό μόλις 10%.

Τους υπουργούς της ψηφιακής πολιτικής απασχόλησαν και θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όπως είναι η  αξιοποίηση των αρχείων του δημοσίου με ανοιχτά δεδομένα.

Ο Νίκος Παππάς παρουσίασε στον Ισραηλινό υπουργό Επιστημών και Τεχνολογίας, ειδικό σε θέματα διαστημικής πολιτικής, Ofir Akunis τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό.

Ακόμη συζητήθηκε η διευκόλυνση επαφών μεταξύ εκπροσώπων Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ με σκοπό να γίνει ανταλλαγή εμπειριών για ανάπτυξη εφαρμογών ‘’Smart Cities’’, ανάπτυξη δικτύων υψηλών ταχυτήτων 5G (πέμπτης γενιάς) τα οποία θα βοηθήσουν στην εξάπλωση της ψηφιακής επανάστασης του Internet of Things (διαδίκτυο των πραγμάτων), των έξυπνων σπιτιών, ψυγείων και άλλων οικιακών συσκευών. Ο συνδεδεμένος πολίτης θα μπορεί με τη βοήθεια αισθητήρων και οπτικών ινών να ανάβει και να σβήνει ηλεκτρικές συσκευές από το κινητό του ή τον υπολογιστή του, να ελέγχει την ποσότητα των τροφίμων  και άλλα πολλά.

5. Η Ελλάδα αποφασίστηκε να γίνει ενεργειακός κόμβος και χώρα ‘’γέφυρα’’ διέλευσης αγωγών. Εκτός από τη διέλευση του αγωγού φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν TAP, θα περάσει από τη Β. Ελλάδα και ο αγωγός φυσικού αερίου Eastmed από Ισραήλ και Κύπρο με προοπτική να φτάσει στην Ευρώπη μέσω Ιταλίας.Το μήκος του υπολογίζεται στα 2000 χλμ. και το κόστος στα 6 δις. ευρώ. Πρόκειται για Διακυβερνητική Συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών, η οποία αργότερα, όταν η μελέτη θα είναι έτοιμη, θα υπογραφεί και από την Ιταλία. Αυτό υπολογίζεται να συμβεί  στα τέλη του 2017. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Σταθάκης, ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Τουρισμού, Βιομηχανίας Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης και ο υπουργός Υποδομών, Ενέργειας & Υδάτων του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτς.

6. Άλλη σημαντική συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ των ίδιων υπουργών είναι ο Euro-Asia Interconnector.

Είναι το υποβρύχιο ηλεκτροφόρο καλώδιο που θα συνδέσει ενεργειακά  Ελλάδα – Κύπρο - Ισραήλ, με δυνατότητα να φτάσει στα Βαλκάνια. Το έργο θα ενισχυθεί οικονομικά από την Ε.Ε. με 1,5 δις ευρώ. Στο καλώδιο αυτό μπορεί, σύμφωνα και με την προαναφερθείσα πρόταση του Ν.Παππά, να προστεθεί και οπτική ίνα.

7. Άλλα θέματα που συζητήθηκαν ήταν η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών (με το ίδιο θέμα ασχολείται και η Παγκόσμια Τράπεζα στη Θεσσαλονίκη), ο απόδημος Ελληνισμός, οι Εβραίοι της διασποράς.

Προς μεγάλη ικανοποίηση του δημάρχου Θεσσαλονίκης έγιναν και τα αποκαλυπτήρια τιμητικής πλακέτας προς τιμή των Εβραίων θυμάτων της Ναζιστικής βίας, η οποία, όταν ανεγερθεί το Μουσείο Ολοκαυτώματος σε παραχωρημένο οικόπεδο της ΓΑΙΑΟΣΕ, θα μεταφερθεί εκεί. Χρηματοδότες του Μουσείου είναι το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών.

8. Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ενημέρωσε τους παρευρισκόμενους για τις πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό. Ζήτησε τη στήριξη όλων για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση που θα επιτρέπει στους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να ζουν σε καθεστώς ασφάλειας, σταθερότητας, ειρήνης, να συνδημιουργούν υπό τις οδηγίες ενός λειτουργικού, σταθερού και βιώσιμου κράτους, που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και τις βασικές αρχές της Ε.Ε., αφού θα συνεχίσει να είναι μέλος της. Σε απάντηση, ο Αλ. Τσίπρας εξέφρασε την υποστήριξή του στις προσπάθειες του Αναστασιάδη να ανταποκριθεί η Τουρκία και στις 28 Ιουνίου να έχουμε βιώσιμη λύση του ζητήματος, με κατάργηση του συστήματος των εγγυήσεων και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί.

9. Άλλη πρόταση στην οποία έγινε αναφορά,  ήταν οι ανταλλαγές Ελλήνων και Ισραηλινών φοιτητών για ανάπτυξη κουλτούρας καινοτομίας, την οποία έχουν αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό στο Ισραήλ. Ο μεγάλος πλούτος, κατά τον Νετανιάχου, βρίσκεται στην αξιοποίηση των νεανικών καινοτόμων ιδεών.

Τελικά, εκείνα που διαπιστώνουμε είναι πως:

1.  Εξετάστηκε  το θέμα διέλευσης και δεύτερου αγωγού φυσικού αερίου από τη Β. Ελλάδα, κάτι το οποίο θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποικιοποίηση και φρούρηση της περιοχής από ξένα  στρατεύματα.

2. Καθώς η ηλεκτρική ενέργεια από τις λιγνιτικές μονάδες της χώρας φθίνει, θα εξαρτώμαστε ενεργειακά από τα ηλεκτροφόρα δίκτυα του Ισραήλ.

3. Η ψηφιακή ανάπτυξη προχωρά με ταχείς ρυθμούς. Ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης σε θέματα καινοτομίας Σίμος Μπενσασσών, για να οργανώσει την προ-θερμοκοιτίδα καινοτόμων επιχειρήσεων και ιδεών OK! THESS, είχε ταξιδέψει στο Ισραήλ. Τώρα η ‘’έξυπνη‘’ Θεσσαλονίκη με τα ηλεκτρονικά συστήματα και την ανοιχτή ηλεκτρονική διακυβέρνηση τρέχει ολοταχώς για ενός είδους ανάπτυξη που δεν ευνοεί καθόλου τους πολίτες της στην πλειονότητά τους, εκτός από εκείνους τους λίγους που ασχολούνται και συνεισφέρουν στις έξυπνες τεχνολογίες. Θα ζούμε πλέον σε μια συνδεδεμένη πόλη, μολυσμένη από το αόρατο νέφος των ηλεκτρομαγνητικών ρύπων και χτυπημένη από αγιάτρευτη  ανεργία και φτώχεια.

4. Άλλο δυσάρεστο που ακούσαμε είναι η φιλοδοξία του Κύπριου προέδρου να βρεθεί μέσω του ΟΗΕ ‘’δίκαιη’’ και ‘’βιώσιμη’’ λύση για την Κυπριακή Δημοκρατία. Η  δίκαιη και βιώσιμη λύση για ποιον θα είναι; Για τους Ελληνοκυπρίους ή για το κράτος κατοχής; Διότι τι άλλο σημαίνει η φράση ‘’οι πολίτες όλης της Κύπρου να συνδημιουργούν σε ένα κράτος λειτουργικό και ενταγμένο στις αρχές της Ε.Ε.’’ παρά την κατάλυση της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας του κυπριακού κράτους προς όφελος της τουρκικής πλευράς; Και άλλωστε με την από κοινού συμμετοχή των δύο πλευρών στην Ε.Ε., δεν ευνοείται η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. και το δικαίωμά της στον έλεγχο των κυπριακών ενεργειακών κοιτασμάτων;

*Η Άννα Σεμερτζίδου – Μπαλούμη είναι μέλος του συντονιστ. του ΕΠΑΜ Τ.Ο. Θεσσαλονίκης.